بادی بالابان (چوب گردو)

بالابان كه گاهي اوقات به دليل دهانه تخت و صداي نرم به نام بالابان ياستي (yasti) يا تخت ناميده مي‌شود، متشكل از بدنه‌اي ساخته شده از چوب زردآلو، cane و barrow و پوشش است. بدنه داراي هشت سوراخ روي سطح، يكي در پشت بين سوراخ‌هاي اول و دوم (ژرده صدا) است. اين ساز متشكل از يك ميله (stem)، يك زبانه، يك تنظيم و يك كلاهك است.

ميله بالابان كه گودا نيز ناميده مي‌شود يك لوله 280 تا 320 ميلي‌متري است كه عمدتاً از چوب زردآلو (گاهي اوقات فندق، گلابي، توت، شمشاد و غيره) ساخته شده است. فرايند حكاكي ميله بالابان، بالابان چاكما ناميده مي‌شود. انتهاي بالايي ميله (باش يا كوپ bash يا kup) يك شكل گرد دارد در حاليكه انتهاي پائيني آن (آياگ ayag) نوك تيز شده است. قطر فضاي داخلي 10 ميلي‌متر است. هشت سوراخ يا «تون‌ها» متشكل از يك «حفره صدا» (ساس پارداسي) روي آن و ديگري روي سمت زيرين در مقابل فضاي مابين سوراخ‌هاي اول و دوم ساس پارداسي قرار گرفته‌اند. گاهي اوقات يك سوراخ اضافه به نام نيزام پاراداسي روي انتهاي پائيني سطح زيرين ساخته شده تا از رنگ صداي مناسب آن اطمينان حاصل شود.

زبانه (قميش، گارفي يا ديل) از تزككه در نواحي خشك رشد مي‌كند، ساخته شده است و در انتهاي بالايي آن وارد مي‌شود. اين زبانه مسطح شده و به شكل يك زبانه دوبل در مي‌آيد. اين زبانه به يك تنظيم‌كننده (خارك، بوغازليك، بايوندوروگ، اولاما، آكما) با طول ۶۰ ميلي‌متر و عرض ۱۰ ميلي‌متر از جنس بيد يا شاخه انگور كه در جهت طولي بريده شده است، ساخته مي‌شود. سپس زبانه با يك تنظيم‌كننده روي يك طرف و لولاي ۷ تا ۱۲ ميلي‌متري در سمت ديگر متصل مي‌شود. كلاهك (كاپك، آغيزليگ، كيپ، باند و غيره) از بيد، فندق، زغال‌اخته يا توت ساخته شده كه روي زبانه قرار داده مي‌شود تا از آسيب ديدن آن جلوگيري شود. اين كلاهك به تنظيم‌كننده وصل مي شود تا نواختن ساز برای نوازنده ساده‌تر شود.